Συχνές ερωτήσεις

Οι εξετάσεις αίματος και κοπράνων, οι ακτίνες X, και οι ενδοσκοπικές διαδικασίες χρησιμοποιούνται συχνά. Όταν υποψιαζόμαστε Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νόσο Εντέρου (ΙΦΝΕ) βασισμένοι στα συμπτώματα και το ιστορικό, υπάρχει μια σειρά εξετάσεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να επιβεβαιώσουν τις υποψίες και να προσφέρουν τη διάγνωση. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να υποψιαζόμαστε ΙΦΝΕ, αλλά άλλες αιτίες για τα συμπτώματα πρέπει να αποκλειστούν πρώτα μέσω των διαγνωστικών εξετάσεων. Σε μερικές περιπτώσεις όπου καλούμαστε να διαγνώσουμε ΙΦΝΕ, μπορεί να είναι δύσκολο να αντιληφθούμε ποια μορφή των ΙΦΝΕ (Νόσος του Crohn ή Ελκώδης Κολίτιδα) υπάρχει. Περισσότερες εξετάσεις, ή στενή παρακολούθηση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να βοηθήσει να διαγνωστεί η μορφή της ΙΦΝΕ.

Η πρώτη ένδειξη στη διάγνωση των ΙΦΝΕ είναι τα συμπτώματα: επίμονη διάρροια, αίμα ή βλέννα στα κόπρανα (ποιο συχνό με την Ελκώδη κολίτιδα παρά στη νόσο του Crohn), πυρετό, και κοιλιακό πόνο.


Εντούτοις, μερικά από αυτά τα συμπτώματα μπορούν επίσης να υπάρχουν σε παρασιτικές λοιμώξεις, εκκολπωματίτιδα, κοιλιοκάκη, καρκίνο του παχέος εντέρου, ή άλλες λιγότερο κοινές παθήσεις. Έχοντας αυτό υπόψη, οι ΙΦΝΕ μπορεί να μην είναι η πλέον πιθανή διαταραχή που ένας γαστρεντερολόγος έχει στον κατάλογο διαφορικών διαγνώσεών του/της (ο κατάλογος πιθανών ασθενειών που ταιριάζουν στα συμπτώματα).


Οι πρώτες εξετάσεις που μπορούν να γίνουν είναι εξετάσεις αίματος και εξετάσεις κοπράνων. Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να περιλάβουν Γενική αίματος, ανάλυση ηλεκτρολυτών, και ηπατικές εξετάσεις.

• Η Γενική αίματος μπορεί να περιλαμβάνει Λευκοκυτταρικό και Ερυθροκυτταρικό έλεγχο. Μια υψηλή τιμή WBC (Αριθμός Λευκών Κυττάρων) μπορεί να δείξει ότι υπάρχει φλεγμονή κάπου στο σώμα. Μια χαμηλή RBC (Αριθμός Ερυθρών Κυττάρων) θα μπορούσε να δείξει ότι υπάρχει αιμορραγία (εάν όχι προφανής από ακαθάριστο αίμα στα κόπρανα) ή πόσο αίμα έχει χαθεί.
• Ένας έλεγχος ηλεκτρολυτών μετρά το επίπεδο νατρίου, καλίου, χλωρίου, και διοξειδίου του άνθρακα στο σώμα. Η χρόνια διάρροια μπορεί να προκαλέσει υψηλά επίπεδα χλωρίου και καλίου.
• Οι ηπατικές εξετάσεις μετρούν τις τρανσαμινάσες, λευκωματίνες, όλες τις πρωτείνες, και τα συνολικά επίπεδα χολερυθρίνης. Τα παθολογικά επίπεδα μπορούν να προκληθούν από τον υποσιτισμό επειδή το γαστρεντερικό σύστημα δεν απορροφά τις θρεπτικές ουσίες όπως θα έπρεπε.
• Μια εξέταση κοπράνων για αίμα χρησιμοποιείται για να εξετάσει τα κόπρανα για ίχνη αίματος που δεν είναι ορατό με το μάτι. Τα κόπρανα μπορούν επίσης να εξεταστούν για βακτηριακή μόλυνση που θα μπορούσε να προκαλέσει τα συμπτώματα.

Ο γαστρεντερολόγος μπορεί να περιμένει τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσων πρίν προχωρήσει σε άλλες εξετάσεις όπως οι ακτινογραφίες (ακτίνες X) ή οι ενδοσκοπικές εξετάσεις (κολονοσκόπηση ή σιγμοειδοσκόπηση – άμεση εξέταση του εσωτερικού του σιγμοειδούς). Εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά, και ο ασθενής είναι σε κίνδυνο ή σοβαρά άρρωστος, ο γαστρεντερολόγος μπορεί να μην περιμένει για να δώσει εντολή για περισσότερες εξετάσεις.

• Οι ακτινογραφίες (ακτίνες X) είναι γρήγορες και φτηνές, και μια ακτινογραφία της κοιλίας μπορεί να δείξει εάν υπάρχει στένωση, εμπόδιο, ή δίαταση του εντέρου.
• Ο βαριούχος υποκλυσμός είναι ένας πρόσθετος τύπος ακτινογραφίας που χρησιμοποιεί το θειικό άλας και αέρα για να σκιαγραφίσει το τοίχωμα του ορθού  εντέρου και του κόλου. Τα αποτελέσματα μπορεί να δείξουν πολύποδες, όγκους, ή εκκολπωμάτωση.
• Η εντερόκλυση (μια σειρά ακτινογραφιών του άνω γαστρεντερικού σωλήνα) είναι ένας τύπος εξέτασης που χρησιμοποιείται για να εξεταστούν ο οισοφάγος, το στομάχι, το δωδεκαδάκτυλο (το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου) και το λεπτό έντερο.
• Η ενδοσκοπική κάψουλα είναι μία ενδοσκοπική διαδικασία κατά την οποία ο ασθενής καταπίνει μία μικρή κάψουλα που έχει ενσωματωμένη μια μικροσκοπική κάμερα, η οποία περνώντας από το έντερο στέλνει εικόνες σε ένα υπολογιστή μέσω ενός μηχανήματος αναπαραγωγής εικόνων που τοποθετείται με μια ζώνη πάνω στο σώμα του ασθενή. Η κάψουλα αποβάλλεται από το σώμα μέσω της φυσικής οδού και είναι μίας χρήσεως. Η χρήση της ενδοσκοπικής κάψουλας δεν επιτρέπεται όταν υπάρχουν στενώσεις στο έντερο.
• Η σιγμοειδοσκόπηση είναι μια ενδοσκοπική εξέταση που χρησιμοποιείται για να εξετάσει το τελευταίο τρίτο του παχέος εντέρου, το οποίο περιλαμβάνει το ορθό έντερο και το σιγμοειδές κόλον. Αυτή η εξέταση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανιχνεύσει καρκίνο, πολύποδες και τα έλκη συμβατά με ΙΦΝΕ.
• Η κολονοσκόπηση είναι μια ενδοσκοπική μέθοδος που χρησιμοποιείται για να εξετάσει το εσωτερικό του παχέος εντέρου και μπορεί να προχωρήσει πιο πάνω απ’ ότι μια σιγμοειδοσκόπηση. Μια κολονοσκόπηση είναι χρήσιμη στην ανίχνευση του καρκίνος του παχέος εντέρου, των ελκών, της έξαρσης των ΙΦΝΕ και άλλων προβλημάτων στο παχύ έντερο.
• Η γαστροσκόπηση χρησιμοποιείται για να δει μέσα στον οισοφάγο, το στομάχι, και το δωδεκαδάκτυλο (πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βρει την αιτία στην δυσκολία κατάποσης, της ναυτίας, του εμετού, της παλινδρόμησης, της αιμορραγίας, της δυσπεψίας, του κοιλιακού πόνου, ή του θωρακικού πόνου.

Ανάλογα με τα συμπτώματα και την πιθανή αιτία του προβλήματος, ένας συνδυασμός εξετάσεων μπορεί να ζητηθεί. Κάθε εξέταση έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της, και ένας γιατρός θα χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες που συλλέγονται από το ιστορικό ενός ασθενή (όπως τη σοβαρότητα και τη διάρκεια των συμπτωμάτων και του οικογενειακού ιστορικού) για να ζητήσει εξετάσεις που θα είναι οι αποτελεσματικότερες στον καθορισμό της αιτίας των συμπτωμάτων. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα αναλυθούν ώστε να διαπιστωθεί εάν ταιριάζουν για διάγνωση σε μια από τις ασθένειες των ΙΦΝΕ, ή εάν να υπάρχει μια άλλη αιτία των συμπτωμάτων.


(Πηγές: Amber Tresca “Your Guide to Inflammatory Disease”, NACC “Inflammatory Disease Basics”, www.life&ibd.com)

* Η ορθότητα των δεδομένων ελέγχθηκε από τον κ. Δημήτρη Πολύ?μερο, Γαστρεντερολόγο, Επιμελητή Β’ του Νοσοκομείου “Αττικόν”